Дөхуль Бәйрут

Бәйрут шәһәре су үзәрендән карауда кучек күренсә дә гүзәл зур шәһәр икән. Тәмам сәгать 9-да Бәйрутка кердек. Кереш илән тамож (гөмрек) ханәйә китерделәр. Әшьямызы гарыз итдек, карамаенча тугры отелә вармайа әмер итделәр. Гөмрек ханә су янында васигъ кәбир. Бундан фаригъ булгач хәммаль илән нумерайа килдек. Сахибе Хәмзә нам әл-мәләкъкаб Габделхәмид. Отель (локанда) бөек урында дәрья ләбендә хуш тәфәрреҗ җайда. Кәбир хөҗрәләре. (Локанда) отель уртасында ясалмыш фонтан су югары чыгып торадыр мөдәүвәр шәкелдә. Мосафиран чәйдер вә абдәстдер бу суны истигъмаль идәрләр. Бер тарафы дингезә караган кичәсе тамаша өчен ултырыб тәфәрреҗ итәргә гүзәл нумерадыр. Кереп истирахәт идеб, чәй эчеб, ашаб.

Мәзкүр Габделхәмидә хәлемезе әйтдек дә, безләре дәлил илән тугры Яхъя Галәйһи-с-сәлам зиярәтенә алуб барыб зиярәт итдек. Алла кабул әйлия!

Бәгъдә мәкам Зәйнелгабидин хәзрәтләренә вә өммел-хәрәм вә мәкамы сәйидина Хозыр Галәйһи-с-сәлам барсында зиярәт идеб вакыт сафа идеб кайтдык. Дингез әтрафында әшхасы мөтәгаддидә сәер вә тамашадалар бәгъзесе гарәбә илән вә бәгъзесе пийадә вә бәгъзесе суари ат вә ишәк илән, бәгъзесе әлә-афранк әлбисә киенеб бар да  сәйр-ү хәрәкәтдәләр. Вә ничә җайда каһвә ханәләрдә табтәлу адәмләр вакыт сафа идүб йөриләр. Вә шәһәрнең башка йирләрендә дә гүзәл фонтанлар тәгъмир иделмеш вә вакыте намазда абдәст өчен һичдә [мзтр?] булырлык түгел. Вә күб урында ашханәләрдә гүзәл ләзиз тәгам матбух улыныб мосафирны монтазыйр улуб яталар. Базар вә чарсу вә гайре урынлары сәер вә тамаша кыйлдык. Бер галим вә фазыйл илән юлыкдым. Шимди хәтердә юктыр исеме языб кайд итмәдем. Бөйлә тамаша вә зиярәт ике көндә тәмам улыб 3-нче көндә Шам шәрифә юнәлмәк ният иделеб сәгать сәкиз дә ун дакыйкәдә Шам шәрифә китдек шимәндүфәр илән. Дүшәнбе көн 13-нче шәүвәл иде.

Әүвәл Хәдәс дигән мәнзил (эстанса)йә килдек. Тәмам 12 дәкыйкә үтде килештә. Сани — Бәгәбдә дигән мәнзилә килешдә 15 дәкыйка утде. 3-нче мәнзилдә Җөмһүрә килүб йитдек тәмам 15 дәкыйкада. 4-нче Гария дигән мәнзилә килдек тәмам 9 сәгать 40 дәкыйка иде. [Б.15] 5-нче мәнзил Галиягә килдек тәмам 10 сәгать 12 дәкыйка иде. Бу мәнзиллә кадәр даим таг өстенә чыктык. Бу тагларны «Җәбәле Любнән» диделәр. Юлның бер янындан тагдан гүзәл су чыгып, пакизә улуб агар төшүб эчеб тәһарәт итдек. Бу мәнзил вокзалында зур ике ишек. Бер ишегендә «Мәхәл әл-интизар лир-риҗал». Вә икенче ишекдә «Мәхәл ал- интизар ли-с-сәидат»язылмышдыр. Ислам зәмине улгандан ирләр вә хатынлар бер вагонда булсалар да, хатынлар пәрдә артындалар вә ләү насаралар булсын, ихтилят юктыр. Бу урынларда торучылар нәсара җәмагате солтан Габделхәмид тасарруфындадырлар. Лөгатьләре — гарәб, мәхәлләре —
гүзәл, суыклык. 6-нче мәнзил Хәбдулә килдек. Нәсаралар. 7-нче эстанса Гайне суфрәйә килдек ун бер сәгать 17 дәкыйка иде. Гүзәл мәнзил бу урында тәмам җәбәл югарысына чыгып йетдек. Һава бик суык улгандан вагон тәрәзәләрене ябуп киемләрне киендек. Бөйлә ярым сәгать кадәр мәсафәт йөрдек. Әмма түбәндә җәмагатьләре сука (сабан) сукалайдыр. Бундан соң өч урында карангылык чыкдык. Бөтен әтрафымыз суык кар. Бер тагның зулуматыны биш дәкыйка кичдек. Бу тагларны барында «Любнан тагыдыр» диделәр. 8-нче мәнзил Вадияна килдек. Бундан ашагыйа нөзүлә башланды. Таглар бар да ташдыр. Араларында гарәб таифәсе таш уалтыб иген игәләр икән. Әмма бакчаларда лимон портакал (апельсин) шимди йителүб гүзәл күренеб торалар. 9-нче мәнзил Мариҗатә килдек. 12-нче сәгать 15 дәкыйка иде. Әһалисе нәсара. 5 дәкыйка кадәр туктады. Янә ашагыйа хәрәкәт идүб китдек. 10-нче мәнзил Җдитә Штүрәйә килеб, 12-нче яртыда 5 дәкыйка тәваккыф кыйлды. Әһалисе нәсара. Ике мәгбәд ханәсе бар тәкърибан ике йөз ханәле карьядер. 11-нче мәнзил Мәмәле әз-Зәхле мәнзилә йитдек. 5 дәкыйка ким 12 сәгать иде. Гүзәл эстанса вә шәһәр. 12-нче мәнзил Раийакдар беренче сәгать 49 дәкыйкадә йитдек әһалисе нәсара. 13-нче мәнзил Михфуфья килдек бер ярым сәгатьтә. Тәмам 2-дә Сиргайә мәнзленә йитдек. 3-нче яртыда 3өбдуни дигән мәнзилә килдек. 15-нче мәнзил 4 сәгать ун дәкыйкадә Сука Вади бер деһйә килдек. 16-нче мәнзил Дир Канунә килдек. 4 ярым сәгатьдә Гайн Фәнҗәнийә килдек. 45 дәкыйка дә Җдейдәйә килдек. 5 дәкыйка ким сәгать 4 тә Һамәйә килдек әһалисе көллән мөселман. [Б.16] Тәмам сәгать 4-дә Дәммәрәйә килдек. Шам Шәриф карибендә гүзәл шәһәр —
икамәт идүчеләр мөселманнар. 4 ярым сәгатьдә Шам Шәрифә тәшриф боердык.

  Прибытие в Бейрут

С моря Бейрут выглядел небольшим населенным пунктом, а оказалось, что это — большой и красивый город. Ровно в девять часов мы сошли на берег. Таможенный досмотр не доставил хлопот. Мы предъявили свой багаж, но таможенники даже не осмотрели его и рекомендовали нам ехать в отель. Покончив с формальностями, мы наняли носильщика и отправились в отель. Его хозяина звали Хамза ‘Абд аль-Хамид. Отель стоит на высоком и красивом месте, на самом берегу моря. Комнаты большие и просторные. Посреди отеля устроен фонтан и постояльцы используют его воду для совершения омовения, а также для заваривания чая. Нам попался удачный номер — с одной стороны его окна выходят на море. Приятно вечером сидеть и просто смотреть в окно, отдыхать, пить чай или что-нибудь кушать.

‘Абд аль-Хамид, [узнав о цели нашей поездки], согласился стать нашим проводником. Вместе с ним мы посетили могилу [пророка] Яхьи (библ. Иоанн Креститель. — Прим. ред.) (мир Ему). Да пусть все наши благочестивые дела будут приняты Аллахом!

Мы посетили также места поклонения достопочтенного Зайн аль-‘Абидина^[1] и господина нашего Хизра (мир Ему). Все это вызвало у нас самые положительные эмоции.

На набережной [Бейрута] мы увидели много гуляющих, как пеших, так и верхом на лошадях и ослах. Некоторые из них были одеты в европейские одежды. А сколько кофеен, полных людей, весело и беззаботно проводящих свое время! В городе много красивых фонтанов и, когда наступает время намаза, нет проблемы совершить небольшое омовение. [Многочисленные] столовые и закусочные привлекают гостей города вкусной едой. Также мы посетили местные базары и другие места торговли. Во время прогулки по городу я познакомился с одним интересным ученым. К сожалению, запамятовал его имя. Два насыщенных дня [в Бейруте] прошли незаметно, и на третий день, в восемь часов десять минут, мы отправились в Дамаск по железной дороге. Это случилось в понедельник 13-го шавваля.

Не прошло и двенадцати минут, как мы прибыли на станцию Хадас. Еще через пятнадцать минут — к месту, которое носит название Баабда. На третьей остановке, Джумхура, мы были через 15 минут. А когда мы прибыли на станцию Ария, то на часах было ровно девять часов сорок минут.

[Л.15.] На станцию Галия мы прибыли ровно в 10 часов 12 минут. Вплоть до этого пункта наша дорога пролегала по гористой местности. Эти горы носят название Ливанских. Недалеко от станции находится гора, с [вершины] которой стекает красивый и чистый родник. Мы [вдоволь] напились этой воды, а также совершили омовение. Зайдя в здание вокзала на этой станции, мы увидели две большие двери. На одной из них написано: «Зал ожидания для мужчин», а на второй — «Зал ожидания для женщин». Поскольку мы находились в мусульманской стране, то мужчины и женщины здесь располагались отдельно друг от друга. Даже если они едут в одном вагоне, то сидят по разные стороны от ширмы. И нет разницы — мусульмане они или христиане. [К слову сказать], здешние христиане находятся под властью султана ‘Абд аль-Хамида^[2]. Они разговаривают по-арабски, а их деревни ухожены, красивы и прохладны.

Шестая остановка называлась Хабдула. Здесь проживают христиане. В одиннадцать часов семнадцать минут прибыли на станцию ‘Айн Суфрайа. Красивая местность, а сама станция расположена практически на вершине горы. Стало настолько холодно, что пришлось закрыть окна вагона и надеть теплую одежду. Таким образом мы ехали еще около получаса. А в это же время внизу, у подножья горы, [крестьяне] занимались вспашкой земли. Далее мы трижды проезжали [по туннелям], находясь в полной темноте. Посмотришь вокруг — со всех сторон лежит снег. Целых пять минут мы пробирались сквозь темноту и мрак. И все это величие называется Ливанские горы.

Восьмая остановка носила название Вадияна. С этого места дорога пошла вниз. Пейзаж вокруг не изменился — горы и горы. Местное арабское население, отвоевывая у гор частицы земли, занимается выращиванием пшеницы. Но и фруктовых деревьев (лимонных, апельсиновых) здесь немало. Спелые плоды на деревьях выглядели невероятно красиво. Когда мы прибыли на девятую станцию под названием Мариджате, стрелки на часах показывали пятнадцать минут двенадцатого. Местное население —
христиане. Здесь мы простояли пять минут и вскоре вновь тронулись в путь. Прибыв в половине двенадцатого в Джейта Штория, [наш поезд] сделал пятиминутную остановку. В этой христианской деревне, где приблизительно двести дворов, имеются две церкви.

Одиннадцатым населенным пунктом, куда мы прибыли, стал город Захле. Было примерно без пяти двенадцать. Красивая станция и красивый город! В двенадцать часов сорок девять минут [поезд остановился] на станции Райяк. Население этого двенадцатого пункта на нашем пути также христианское. На тринадцатой станции Михфуфья мы были в половине второго. Ровно в два мы прибыли на 14-ю станцию Сиргая. В полтретьего мы были в Зубдане. Пятнадцатым пунктом стал Сука Вади, где мы остановились в четыре часа десять минут. Далее была станция Дир Кануна. В половине четвертого мы были на ‘Айн Фанджание. В сорок пять минут — в Ждейде. Без пяти четыре — в Хамайе, где проживают мусульмане.

[Л.16.] Ровно в четыре часа мы прибыли в Даммарию. Это красивый мусульманский город, расположенный неподалеку от Дамаска. И, наконец, в полпятого нас приветствовал Достопочтимый Дамаск.