|
Материалы четвертого заседания Совета улемов ДУМНО, 10 сентября 2009 г. / Кол. авт.; под ред. Д. В. Мухетдинова. – Н. Новгород
Редакционный совет: Дамир-хазрат Мухетдинов, Ахмет-хазрат Абдуллин, Абдулбари-хазрат Муслимов, Мунир-хазрат Беюсов,Мансур-хазрат Хусяинов, Алиджон-хазрат Мухторов, Марат-хазрат Салахетдинов
Под общей редакцией председателя Совета улемов ДУМНО Дамира-хазрата Мухетдинова
Члены Cовета улемов Духовного управления мусульман Нижегородской области
Протокол № 4 Заседания Совета улемов Духовного управления мусульман Нижегородской области
Акыйда
Сира
Коръән Кәрим
Зикер-догалар
Дини терминнар
Тәhарәт
Госел
Тәяммум
Намаз
Ураза
Зәкәт
Хаҗ
Члены Cовета улемов Духовного управления мусульман Нижегородской области:
Дамир-хазрат Мухетдинов – председатель
Ахмет-хазрат Абдуллин – секретарь
Абдулбари-хазрат Муслимов
Мунир-хазрат Беюсов
Марат-хазрат Салахетдинов
Мансур-хазрат Хусяинов
Халит-хазрат Велемеев
Али-хазрат Алиев
Алиджон-хазрат Мухторов
Харис-хазрат Исмаилов
Ильхам-хазрат Аллямов
Шамиль-хазрат Сабитов
Бисмиллях-ир-рахман-ир-рахим!
Данный выпуск ежеквартального альманаха «Материалы заседаний Совета улемов Духовного управления мусульман Нижегородской области» посвящён итогам четвертого заседания Совета улемов от 10.09.2009 г., касающимся издания методического пособия для имамов ДУМНО под рабочим названием «Сто экзаменационных вопросов для имама».
Отметим, что первое заседание Совета улемов ДУМНО прошло в преддверии праздника жертвоприношения Ид аль-Адха (Курбан-байрам) 18.11.08 г. под председательством шейха Умара-хазрата Идрисова, поэтому на повестке дня было обсуждение вопросов, связанных с исполнением этого обряда. Второе заседание Совета улемов ДУМНО состоялось 09.03.09 г. под председательством Дамира-хазрата Мухетдинова и было посвящено рассмотрению вопросов, касающихся дня рождения Пророка Мухаммада (мир ему) – Мавлид ан-Набий. Третье заседание Совета улемов ДУМНО состоялось 20.07.09 г. и было посвящёно ответам улемов ДУМНО на вопросы прихожан и имамов мечетей Нижегородской области относительно предписанного мусульманам поста в священный месяц Рамадан.
В книге собраны официальные решения Совета улемов Духовного управления мусульман Нижегородской области, которые являются обязательными для исполнения на всей территории региона, во всех нижегородских приходах-махаллях.
Протокол № 4 Заседания Совета улемов Духовного управления мусульман Нижегородской области
21.09.2009 г. г. Нижний Новгород
Присутствовали: 12 чел. Всего: 12 чел.
1. Мухетдинов Д. В. – председатель Совета улемов
2. Муслимов А. М. – секретарь Совета улемов
3. Беюсов М. А.
4. Салахетдинов М. Б.
5. Абдуллин А. А.
6. Велемеев Х. А.
7. Алиев А. А.
8. Хусяинов М. С.
9. Мухторов А. А.
10. Исмайлов Х. З.
11. Аллямов И. М.
12. Сабитов Ш. Н.
ПОВЕСТКА:
1. Утверждение текста методического пособия для имамов ДУМНО
По вопросу повестки дня выступили председатель Совета улемов Мухетдинов Д. В., секретарь Совета улемов Муслимов А. М., член Совета улемов Хусяинов М. С.
ПОСТАНОВИЛИ:
• Утвердить текст методического пособия, разработанного членами редколлегии: Муслимовым А. М., Беюсовым М. А., Абдуллиным А. А., под общей редакцией Мухетдинова Д. В.
• По итогам заседания Совета улемов от 27.12.2009 г. издать методическое пособие для имамов ДУМНО под рабочим названием «Сто экзаменационных вопросов для имама»
• Совету улемов ДУМНО в срок до мая 2010 г. провести экзаменовку имам-хатыбов ДУМНО
• Назначить экзаменационную комиссию в составе: Председателя ДУМНО Закирова Г. С., Председателя Совета старейшин ДУМНО Идрисова У. Ю., Председателя Совета улемов ДУМНО Мухетдинова Д. В., имама-мухтасиба Беюсова М. А., имама-мухтасиба Салахетдинова М. Б.
• Рекомендовать Президиуму ДУМНО назначать на должность имам-хатыб только после сдачи экзаменов и получения соответствующего документа об этом со стороны Совета улемов ДУМНО
• Имамам-мухтасибам Беюсову М. А. и Салахетдинову М. Б. обеспечить передачу методического пособия всем имам-хатыбам ДУМНО.
ГОЛОСОВАЛИ: единогласно.
Председатель собрания Мухетдинов Д. В.
Секретарь собрания Муслимов А. М.
Акыйда
Сира
Фикх
Коръән Кәрим
Догалар
АКЫЙДА
1. Нәрсә ул иман һәм игтикад?
Иман ул гарәп теленннән «хак, дөрес дип тану» дип тәрҗемә ителә. Аллаһ Тәгалә Раббыбыздан Пәйгамбәребез аләйһис-сәлам аша килгән Ислам дине хөкемнәрен хак дип танып, күңел белән ышанып, тел белән әйтеп бирүгә – иман дип әйтелә. Мөселманның иманы эш белән раслана, шуңа күрә Ханәфи мәзхәбендә динебез хөкемнәре белән гамәл кылу – иманның шарты.
2. Иман китерә торган сүзләрне гарәпчә әйтеп, мәгънәсен аңлатып бирегез.
Иман китерә торган сүзләр: «Лә иләәһә илләл-лааһу вә Мөхәммәдәр-рәсулуллаһи». Ошбу кәли-мәнең мәгънәсе – Аллаһ Тәгаләдән башка һич илаһ юк һәм Мөхәммәт аләйһис-сәлам Аның илчесе. Без бер Аллаһка гына гыйбадәт үтәргә тиешләр. Мөэмин бәндәләр корбаннарын бер Аллаһ Тәгалә өчен генә чалырлар, догаларында бер Аллаһка гына ялварырлар. Һәм Мөхәммәт галәйһис-сәлам Аллаһның иң яраткан, иң сөекле пәйгамбәрләреннән. Мөхәммәт галәйһис-сәлам соңгы пәйгамбәр һәм аның арты пәйгамбәрләр вә илчеләр булмас.
3. Иманның ничә нигезе бар? Аларны әйтеп үтегез. Кәлимәи иманны укып күрсәтегез.
Иманның алты нигезе бар. Аллаһ Тәгаләгә, Аның фәрештәләренә, пәйгамбәрләренә, китапларына, тәкъдиренә, Ахырзаман вә Кыямәт көненең барлыгына иман китерү.
Кәлимәи иман: Әмәнтү билләәһи, вә мә-ләәикәтиһи, вә күтүбиһи, вә русүлиһи, вәл-йәүмил әәхыйри, вәл-кадәри хайриһи вә шәрриһи минәл-ллаһи тәгалә вәл-бәгъси бәгдәл-мәүти.
4. Аллаһ Тәгаләнең ничә күркәм сыйфаты вә исеме бар?
Аллаһ Тәгаләнең 99 күркәм сыйфаты вә исеме бар. Коръән Кәримдә вә хәдисләрдә ничек алар зикер ителә, без шулай итеп аларны кабул итәбез. Пәйгамбәребез әйткән иде: Аллаһ Тәгаләнең туксан тугыз исеме бар, аларны зикер иткән кеше җәннәткә керер.
5. Аллаһтан башка бер заттан саулык-мал сорап дога кылу дөресме?
Дөрес түгел. Аллаһ Раббыбыз Коръән Кәримдә әйтә: «Әйт: “Укыган намазларым вә бугазлаган корбаннарым фәкать Аллаһ ризалыгы өчен генә эшләнәләр вә тере булуым вә үлемем бөтен галәмнәрне тәрбия кылучы Аллаһ Тәгалә эшедер”» (6:162).
6. Фәрештәләр турында сөйләп бирегез.
Аллаһ Тәгаләнең итәгатьле, гөнаһсыз коллары, фәрештәләре бардыр. Алар һәрвакытта Раббыбызга туктаусыз гыйбадәт кылып торалар. Аллаһ Тәгалә фәрештәләрне нурдан бар итте, аларда ашау-эчү, йоклау дигән нәрсә юк. Гадәттә кеше күзенә күренмәсләр. Фәрештәләрнең иң олысы – Җәбраил галәйһис-сәлам. Ул Аллаһ Тәгалә вә пәйгамбәрләр арасында илче булып торды. Корьән Кәримдә вә сөннәттә Микаил һәм Исрафил, Мөнкир вә Нәкир исемле мәшһүр фәрештәләр искә алына.
7. Аллаһ Тәгаләнең китаплары турында ни беләсез?
Раббыбыз дин һәм шәригать хөкемнәрен кешеләргә җиткерер өчен, пәйгамбәрләренә китаплар иңдерде. Пәйгамбәрләр ошбу китапта булган хөкемнәр белән кавемнәрен дингә чакырдылар. Шул китаплардан Адәм аләйһис-сәламгә ун, Шис аләйһис-сәламгә илле, Идрис аләйһис-сәламгә утыз, Ибраһим аләйһис-сәламгә ун кәгазъ килгән. Муса аләйһис-сәламгә Тәүрәт, Дауд аләйһис-сәламгә Зәбур, Айсә аләйһис-сәламгә Инҗил һәм Мөхәммәт аләйһис-сәламгә Коръән исемле китап иңдерелде. Китапларның иң соңгысы Коръән Кәрим. Коръән алдагы китапларның кайбер хөкемнәрен мәнсух кылды (хөкемнәрен үзгәртте). Бүгенге көндә Коръән иң дөрес китап.
8. Пәйгамбәрләр кемнәр алар? Пәйгам-бәрләрне Аллаһ Раббыбыз нинди максат белән кавемнәргә җибәрде?
Пәйгамбәрләр – Аллаһның шәригатен кешеләргә белгертер һәм өйрәтер өчен Раббыбыз тарафыннан җибәрелгән хак илчеләрдер. Пәйгамбәрләрнең беренчесе – Адәм аләйһис-сәлам, соңгысы хәзрәти Мөхәммәт. Пәйгамбәрләрнең максаты: кешеләргә туры юлны күрсәтү, аларны дөньяда да, ахирәттә дә бәхеткә җиткерү. Пәйгамбәрләр сабыр итеп, дин белемнәрен җирдә таралтканнар. Раббыбыз пәйгамбәрләрне, халыкларны ширектән, начар юлдан туры һидәят юлына чыгарсыннар өчен җибәрде.
9. Мөхәммәт галәйһис-сәламне без ничек яратырга тиеш?
Аллаһ Тәгаләгә иман китергәннәр Мөхәммәт аләйһис-сәламне үз-үзләреннән дә, балаларыннан да, ата-аналарыннан да күбрәк яраталар. Пәйгамбәребезнең сөннәтен үтәп, без аңа карата яратуыбызны белдерәбез.
10. Пәйгамбәрләрдән соң иң олы кешеләр кемнәр?
Пәйгамбәрләрдән соң иң олы кешеләр Мөхәммәт пәйгамбәребезнең сәхабәләре. Сәхабәләрнең иң олылары Әбү Бәкер хәзрәтләре, аннары Гомәр, аннары Усман, аннары Али хәзрәтләре.
11. Ахырзаман вә Кыямәт турында сөйләп бирегез.
Бу дөнья фани, ягъни бетәчәктер. Вакыты җитеп дөньяда булган барча тереклек, адәмнәр, хайваннар, үсемлекләр, хәтта фәрештәләр белән җеннәр дә, барча галәмнәр юк булачак. Ахырзаманның кайчан булачагын бер Аллаһ Тәгалә генә белә. Раббыбыз Кодрәте белән барча мәхлүкатьләрен һәлак булганнан соң яңадан тергезәчәк. Барча адәмнәр бу дөньяда кылган гамәлләре өчен Аллаһ Тәгалә каршына басып, җавап кайтарачаклар. Кешеләрнең гамәлләре мизанда хисап кылыныр. Гөнаһлары күп вә яхшы гамәлләре әз булган адәмнәрне тәмуг утына ташларлар. Аллаһ Раббыбыз теләсә, аларны Үз рәхмәте белән гөнаһларын ярлыкап, туры җәннәткә кертер. Саваплары күп булган адәмнәр, Раббыбызның рәхмәте белән, җәннәткә керәчәкләр. Имансыз бәндәләр тәмуг утында мәңгегә калачаклар. Иманлылар мәңге җәннәттә булырлар. Тәмугта да, җәннәттә дә үлем булмас.
12. Тәкъдир турында ни беләсез?
Тәкъдир: дөньяның әүвәленнән ахырына кадәр дөньяда булачак эшләрнең, Аллаһ Тәгалә тарафыннан беленүенә Кадәр диелә. Аллаһ галәмнәрдә булган һәм булачак нәрсәләрне белеп тора. Начарлык (шәрр) һәм яхшылыкта (хайр) Аллаһтандыр. Ләкин шәрр, хәрам булган эшләр Аллаһ тарафыннан тыелган. Тәкъдир – булмастай борын булачак нәрсәнең булуын тәгаен кылып кую димәктер. Дөньяда булачак һәр нәрсә һәм һәр кылыначак эш һәркайсы Аллаһ Тәгаләгә булмастай борын мәгълүмдер. Бәндәләр һәрбер эшләрен үз ихтыярлары белән кәсеп итсәләр дә, аларга куәт бирүче Аллаһ Тәгаләдер.
13. Ислам диненең нигезләрен санап үтегез.
Пәйгамбәребез аләйһис-сәламнең бер хәдисендә: «Ислам дине биш нәрсәгә бина кылынды, нигезләнде», – дип әйтте. Беренчесе – «Лә иләәһә илләл-лааһу вә Мөхәммәдәр-рәсулуллаһи»кәли-мәсен телебез белән әйтеп, күңелебез белән шуңа ышану. Икенче – намаз. Өченчесе – зәкәт чыгару. Дүртенчесе – Рамазан аенда ураза тоту. Бишенче нигезе – Мәккә Мөкәррәмәгә хаҗ гыйбадәтен башкару.
14. Аллаһ Тәгалә адәмнәрне ни өчен, нигә бар иткән?
Раббыбыз Аллаһ фәрештәләрне, җеннәрне вә адәмнәрне бер Үзенә генә гыйбадәт кылыр өчен бар иткән.
15. Нәрсә ул гыйбадәт? Гыйбадәтнең ничә төре бар?
Гыйбадәт – ул Аллаһ Раббыбыз яраткан һәм риза булган барча эшләр. Гыйбадәтнең өч төре бар. Беренчесе гәүдә белән гыйбадәт (намаз, ураза), икенчесе мал белән гыйбадәт (зәкәт, сәдака), өченчесе гәүдә һәм мал белән кылына торган гыйбадәт (хаҗ).
16. Кем ул сәхабә?
Сәхабә ул пәйгамбәребез аләйһис-сәламне гомерендә бер мәртәбә генә булса да күреп, иманлы рәвештә вафат булган мөселман кеше.
17. Гөнаһларның кайсы зур дип атала?
Эшләгән өчен җәза тиеш булган, ут газабына, ләгънәткә яки Аллаһның ачулануына дучар булган эш зур гөнаһлардан санала. Исламда зур гөнаһлар: кеше үтерү, сихер кылу, намаз укымау, зәкәт бирмәү, ата-анаңны җәберләү һәм башкалар.
18. Мөселман кеше зур гөнаһлар кылса, аны имансыз бәндәләр җөмләсеннән санарга буламы?
Зур гөнаһлар ике төркемгә бүленә. Беренчесе: Аллаһка ширек кылу, ягъни Аллаһтан башка потларга табыну, Аңа тиңдәш кылу. Аллаһ Раббыбыз Корьәндә әйткән: «Бер кеше Аллаһуга кайсы да булса мәхлукъне тиңдәш кылса, тәхкыйк, Аллаһ ул кешегә Җәннәтне хәрам итте һәм аның кайтачак урыны уттыр. Ахирәттә залимнәргә ярдәмче булмас» («Маидә», 72). Аллаһ Тәгалә ширекне башкадан аерган һәм аны гафу итмәвен хәбәр итә. Икенчесе: калган зур гөнаһлар кылучы мөселманнар имансыз булмаслар. Ләкин алар дөньяда зур гөнаһларга ирешерләр һәм Кыямәт көнендә кылган гөнаһлары өчен җавап кайтарачаклар. Аллаһ Тәгалә теләсә, рәхмәте белән аларны гафу итәр, теләсә вакытлыча тәмугы белән газап итәр.
19. Башка диндә булган адәмгә Ислам динен кабул итәргә рөхсәт ителәме?
Әлбәттә, ителә.
20. Мөхәммәт пәйгамбәр аләйһис-сәлам Кыямәт көнендә мөселманнар өчен шәфәгать итәрме?
Әйе, Мөхәммәт пәйгамбәр Кыямәт көнендә гөнаһлы мөселманнар өчен шәфәгать итәр. Аның шәфәгате аркылы күп гөнаһлы мөселманнарны тәмуг утыннан чыгарып, җәннәткә кертерләр, күпләре гөнаһлары өчен тәмугка керергә тиеш булсалар да, Аллаһ Раббыбыз рәхмәте һәм пәйгамбәребез шәфәгате белән туры җәннәткә керерләр.
СИРА
1. Пәйгамбәребез Мөхәммәт аләйһис-сәлам ничәнче елда, нинди айда һәм кайда туган? Ата-анасы нинди кавемнән?
Пәйгамбәребез Мөхәммәт аләйһис-сәлам, 571 нче елның рабигыль-әүвәл аенда Мәккә шәһәрендә туган. Аның ата-анасы Көрәеш кавеменнән булганнар.
2. Мөхәммәт пәйгамбәребезнең ата-анасының, бабасының вә мәшһүр абыйларының исемнәрен әйтеп үтегез.
Атасының исеме Абдуллаһ, анасының исеме – Әминә. Бабасының исеме Абдул-Мотталлиб. Мәшһүр абыйларының исемнәре Әбү Талиб, Хәмзә.
3. Пәйгамбәр аләйһис-сәламнең беренче хатынының исеме ничек иде? Пәйгамбәребез аңа ничә яшендә өйләнде? Хатынына ничә яшь иде?
Пәйгамбәр аләйһис-сәламнең беренче хатыны хәзрәти Хәдичә иде. Өйләнешкән вакытларында пәйгамбәребезгә 25 яшь, ә хәзрәти Хәдичәгә 40 яшь иде.
4. Пәйгамбәребезгә ничә яшендә беренче тапкыр Җәбраил фәрештә килде? Аларның беренче очрашулары нинди урында вә нинди айда булды?
Пәйгамбәребезгә беренче иттереп Җәбраил фәрештә килгәндә 40 яшь иде. Аларның беренче очрашулары Хира тавы куышында иде, ул очрашулары Рамазан аена туры килде.
5. Миграҗ кичәсе турында ни беләсез?
Миграҗ – ул пәйгамбәребезнең Аллаһның рәхмәте белән күккә ашуы. Күкләрдә ул аңа тикле яшәгән төрле пәйгамбәрләрне очрата, Миграҗ кичәсендә аңа Раббыбыз Аллаһ тарафыннан биш вакыт намаз фарыз ителә вә Сыер сүрәсенең соңгы аятләре иңә.
6. Нәрсә ул «хиҗрә» вә аның сәбәпләре?
Пәйгамбәребезнең сәхабәләре Мәккә мөш-рикъләренең явызлыкларына түзәлмичә, йортларын, малларын, кайберәүләре хатыннарын вә балаларын ташларга мәҗбүр булып, башта Эфиопиягә, соңыннан Мәдинә шәһәренә күчеп килделәр. Пәйгамбәребез аләйһис-сәламнең тарихында бу нәрсә «хиҗрә» исемен йөртә. Мәдинә шәһәрендә мөселманнарның кечкенә генә беренче дәүләтләре барлыкка килде.
7. Кем беренче булып Ислам динен кабул итте? Исемнәрен әйтеп үтегез.
Ирләрдән беренче Ислам динен Әбү Бәкер вә Али хәзрәтләре кабул итте, хатыннардан – хәзрәти Хәдичә.
8. Тарихта беренче мәчетне кайда төзеделәр? Кем аны төзеде?
Беренче мәчет Мәдинә шәһәре янындагы Куба дигән җирдә төзелде. Ул мәчетне төзүдә Пәйгамбәребез үзе һәм аның сәхабәләре катнашты.
9. Пәйгамбәребез аләйһис-сәлам кайда, ничәнче елда, ничәнче айда вә ничә яшендә вафат булды?
Мөхәммәт аләйһис-сәлам 63 яшендә рәбигыль-әүвәл аеның 12нче көнендә Мәдинә шәһәрендә Айшә анабызның бүлмәсендә вафат булды.
Коръән Кәрим
أعوذ باالله من الشيطان الرجيم
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِِ (1)
الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ(2)الرَّحْمـنِ الرَّحِيمِ (3) مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ (4)
إِيَّاكَ نَعْبُدُ وإِيَّاكَ نَسْتَعِينُ (5)اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِيمَ (6) صِرَاطَ الَّذِينَ أَنعَمتَ عَلَيهِمْ غَيرِ المَغضُوبِ عَلَيهِمْ وَلاَ الضَّالِّينَ (7)
1. «Фәтихә» сүрәсе
Әуузү билләәһи минәщ-щәйтаанир-раҗиим.
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Әлхәмдү лилләәһи раббиль-ааләмиин. Әр-рахмәәнир-рахиим. Мәәлики-йәумиддиин. Ийәәкә нәа’буду вә ийәәкә нәстә’ыын. Иһдинәс-сыйрааталь-мустәкыым. Сыра-атальләзиинә ән’амтә ’аләйһим. Гайриль мәгдууби ’аләйһим вәләд-дааааллиин. Әәмиин.
أعوذ باالله من الشيطان الرجيم
أية الكرسي
اللّهُ لاَ إِلَـهَ إِلاَّ هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلاَ يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ وَلاَ يَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ
2. «Аятел-Көрси»
Әуузү билләәһи минәщ-щәйтаанир-раҗиим. Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Әллаһу ләә иләәһә илләә һувәл-хәййюль-каййююм. Ләә тәъхузуһу синәтув-вә ләә нәуум. Ләһуу мәә фис-сәмәәвәәти вә мәә фил-ард. Мәң зәл-ләзии йәшфәу ‘ыңдәһуу илләә би’изниһ. Йә’аләму мәә бәйнә әйдииhим вә мәә хальфә-һум. Вә ләә йюхиитуунә бишәй’им-мин ‘ылмиһии илләә бимәә шәәәә’ә. Вәси’а курсиййюһус-сәмәәвәәти вәл-ард. Вә ләә йә’удуһуу хифзухумәә. Вә һувәл-‘алиййюль- ‘азыым.
أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِأَصْحَابِ الْفِيلِ (1) أَلَمْ يَجْعَلْ كَيْدَهُمْ فِي تَضْلِيلٍ (2) وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ (3) تَرْمِيهِم بِحِجَارَةٍ مِّن سِجِّيلٍ (4) فَجَعَلَهُمْ كَعَصْفٍ مَّأْكُولٍ (5)
3. «Фил» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Әләм тәра кәйфә фә’алә раббукә би асхаабиль-фиил. Әләм йәҗ’ал кәйдәһум фии тәдлиил. Вә әрсәлә ‘аләйһим тайран әбәәбииль. Тәрмииhимм бихиҗәәратим-миңсиҗҗиил. Фәҗә’аләһум кә’асфим-мә’кууль.
إِنَّا أَعْطَيْنَاكَ الْكَوْثَرَ (1) فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَانْحَرْ (2) إِنَّ شَانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ (3)
4. «Кәүсәр» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Иннәә әа’тайнәәкәл-кәүсәр. Фәсалли лираббикә үән-хәр. Иннә шәәниәкә һүвәл-әб-тәр.
قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ (1) لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ (2) وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ (3) وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَّا عَبَدتُّمْ (4) وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ (5) لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ (6)
5. «Кәфирун» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Куль йәә әййүһәл кәәфируун. Ләә әа’будү мәә тәа’будуун. Вә ләә әңтум ‘аабидуунә мәә әа’буд. Вә ләә әнә ‘аабидум-мәә абәттум. Вә ләә әңтум ‘аабидуунә мәә әа’буд. Ләкум диинукум вә лиядиин.
إِذَا جَاء نَصْرُ اللَّهِ وَالْفَتْحُ (1) وَرَأَيْتَ النَّاسَ يَدْخُلُونَ فِي دِينِ اللَّهِ أَفْوَاجًا (2)
فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا (3)
6. «Наср» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Изәә җәәәә әнәсруллааһи вәл-фәтх. Вә ра-әйтән-нәәсә йәдхулүүнә фии диинил-ләәһи әфвәәҗә. Фәсәббих бихәмди раббикә вәстәгфирх. Иннәхуу кәәнә тәввәәбәә.
تَبَّتْ يَدَا أَبِي لَهَبٍ وَتَبَّ (1) مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَمَا كَسَبَ (2) سَيَصْلَى نَارًا ذَاتَ لَهَبٍ (3) وَامْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ (4)
فِي جِيدِهَا حَبْلٌ مِّن مَّسَدٍ (5)
7. «Мәсәд» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәниир-рахиим. Тәббәт йәдәә әбии ләһә-бив-вә тәбб. Мәә әгнәә ’анһү мәәлюһу вә мәә кәсәб. Сәйасләә нәәраң зәәтә ләһәб. Вәмра әтуһуу хәммәә ләтәл-хәтаб. Фии җиидиһәә хәблюм-мим-мәсәсдъ.
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ (1) اللَّهُ الصَّمَدُ (2) لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ (3) وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ (4)
8. «Ихлас» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Куль һувал-лааhу әхәд. Әл-лааһус-самәд. Ләм йәлид вә ләм йююләд. Вә ләм йәкулләһү куфуван әхәд.
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ (1) مِن شَرِّ مَا خَلَقَ (2) وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ (3) وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ (4) وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ (5)
9. «Фәләкъ» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Куль әуузу бираббиль-фәләкъ. Миң шәрри мәә халәкъ. Вә миң шәррин гаасикын изә вакаб. Вә миң шәррин-нәффәәсәәти филь- ‘укад. Вә миң шәрри хәәсидин изә хәсәд.
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ (1) مَلِكِ النَّاسِ (2) إِلَهِ النَّاسِ (3) مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ (4) الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِالنَّاسِ (5) مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ (6)
10. «Нәс» сүрәсе
Бисмилләәһир-рахмәәнир-рахиим. Куль әуузу бираббин-нәәс. Мәликин-нәәс. Иләәhин-нәәс. Миң шәррил-вәсвәәсил-ханнәәс. Әлләзи йювәсвису фии судуурин-нәәс. Минәл-җиннәти вән-нәәс.
ЗИКЕР-ДОГАЛАР
1. Азан догасы
Әллааһуммә раббә һәәзиһид-дәавәтит-тәәммәти вәс-саләәтил-каа имәһ. Әәти Мухәммәдәнил-вәси-иләтә вәл-фәдыыләтә вәд-дәраҗәтәл-аалийәтәр-рафииаһ. Вәбъасһү мәкаамәм-мәхмудәнил-ләзи ва аттәһу вәр-зукнәә шәфәәатәһу йәвмәл-кыйәмәһ. Иннәкә ләә тухлифуль-миаадъ.
2. Намазның зикерләре
Сәнә
а) Субхәәнәкәл-лааһуммә вә бихәмдикә вә тәбаарәкәс-мукә вә тәааләә җәддукә вә ләә иләәһә гайрук.
б) Рөкүгъта әйтелә торган сүзләр «Субхәәнә раббийәль азыым» өч мәртәбә.
в) Рөкүгътан торганда тәсмигъ әйтү « Сәмиаллааhу лимән хәмидәh» бер мәртәбә, соңыннан « Раббәнә ләкәль хәмд» бер мәртәбә.
г) Сәҗдәдә әйтелә торган сүзләр «Субхәәнә раббийәль әаләә» өч мәртәбә.
Фарыз намазыннан соң әйтелә торган зи-керләр
Мә шәәъ әллааһу кәәнә вә мәә ләм йәшәъ ләм йәкун. Ләә хәвлә вә ләә куввәтә илләә билләәһил-алиййиль-азыым.
Ошбу зикерләр вә «Аятел-Көрси» (2/255) укылганнан соң 33 мәртәбә «Сөбхааналлаһ» вә 33 мәртәбә «Әлхәмдү лилләһ» вә 33 мәртәбә «Аллаһу әкбәр» диелер. Аннан соң кулларны күкрәк турысына кадәр күтәреп ошбу дога укылыр:
Әллаһуммә тәкаббәл миннә саләәтәнәә вә кы-йәәмәнәә вә кыра-׳әәтәнәә вә рукууанәә вә суҗююдәнә вә ку-′уудәнәә вә тәсбиихәнәә вә тәһлииләнәә вә тәхащщуанәә вә тәдарруанәә. Әллааһуммә тәммим тәксыыранәә вә тәкаббәл тәмәәмәнәә вәс-тәҗиб дуаа׳әнәә вәгфир әх-йәә׳әнәә вәрхәм мәвтәәнәә йәә Мәуләәнәә. Әллааһуммәх-фәзнәә йә фәййаду мин җәмиыль бәләәйә вәл-әмрадъ. Әллааһуммә тәкаббәл миннә һәәзиһис-саләәтә (әл-фәрда мәас-суннәти) мәа җәмиы нуксаанәәтиһәә бифәдликә вә кәрамикә вә ләә тәдриб биһәә вуҗууһәнәә йәә иләәһәл-ааләмиинә вә йәә хайран-нәәсыриин. Тәвәффәнәәль муслимиинә вә әлхикнәә биссаалихиин. Вә сал-лаллааһу Тәааләә аләә хайри халькыhи Мухәммәдин вә аләә әәлиһии вә әсхаабиһии әҗмәыын.
3. Кунут догасы
Әллааһуммә иннәә нәстәыынукә вә нәстәгфирукә вә нуъмину бикә вә нәтәвәккәлу аләйкә вә нуснии аләйкәл-хайра нәшкурукә вә лә нәкфурукә вә нәхләу вә нәтруку мәй-йәфҗурук. Әллааһуммә иййәәкә нәабуду вә ләкә нусаллии вә нәсҗуду вә иләйкә нәсъа вә нәхфиду нәрҗу рахмәтәкә вә нәхшәә азәәбәкә иннә азәәбәкә билкуффәәри мулхикъ.
4. Раббәнә догасы
Раббәнә әтинә фид-дуньйә хасәнәтән үә филь-ахирати хасәнәтән үә кына азабән-нәәр. Бирахмәтикә йә әрхамир-рахимиин.
5. Җеназа догасы
Әллааһуммә-гфир лихәййинәә вә мәййитинәә вә шәәһидинәә вә гаа׳ибинәә вә сагииринәә вә кәбииринәә вә зәкәринәә вә унсәәнәә. Әллааһуммә мән әхйәтәһу миннәә фә әхйиһии аләль-исләәми вә мән тәвәффәйтәһу миннәә фәтәвәффәһу аләл-иимәән. Әллааһуммә ин кәәнә һәәзәл-мәййиту мухсинән фәзид фии ихсәәниһии вә ин кәәнә мусии׳ән фәтәҗәәвәз анһ.
Әгәр мәет сабый я дивана кеше булса, өченче тәкъбирдән соң, ошбу доганы укыр:
Әллааһуммә-җъал һәәзәл-мәййитә ләнәә фәратан вә зухран вәҗъалһу ләнәә шәфиан вә мушәффәан.
6. Тәравих догасы
Субхәәнә зиль-мульки вәл-мәләкуут. Субхәәнә зиль-ыззәти вәл-азамәти вәл-кудрати вәл-кибрийәә’и вәл-җәбәруут. Субхәәнәль-мәликиль-хәййиль-ләзии ләә йәмуут. Суббуухун куд-дуусун раббуль-мәләәикәти вәр-руух. Ләә иләәһә ил-ләллаһу нәстәгфирул-лааһ. Нәс’әлюкәль-җәннәтә вә нәуузү бикә минән-нәәр.
7. Тәравих намазлары тәмамлангач, бишенче тәсбих әйтелгәннән соң шул дога укылыр:
Әллааһуммә салли ‘аләә Мухәммәдин вә ‘аләә әәли Мухәммәдин вә сәллим. Әллааһуммә зәййиннәә бизиинәтил-иимәән. Вә шәррифнәә би шәраафәтиль-һидәәйәти вәл-ырфәән. Вә әкримнәә бисыйәәми шәһри Рамадаан. Вәр-зукънәль-җәннәтә вәл-гуфраан. Вә тәкаббәл миннәә тәраавииханәә йәә Субхаан. Вәс-тәҗиб дуааәнә йәә Хәннәән. Бифадликә вә җююдикә йәә Мәннәән. Бирахмәтикә йәә әрхамәр-раахимиин.
8. Рамазан аеның уразасын ошбу доганы укып ниятлиләр:
Нәвәйту ән әсуумә саумә шәһри рамадаанә минәл-фәҗри иләл-мәгриби хаалисан лилләәһи тәааләә.
9. Ифтар кылганнан соң шул дога укыла:
Әллааһуммә ләкә сумту вә бикә әәмәнту вә ‘аләйкә тәвәккәлту вә ‘аләә ризкыйкә әфтарту фәгфирли йәә гаффаару мәә каддәмту вә мәә әххарту.
10. Ашап-эчкәннән соң укыла торган дога:
Әлһәмдү лилләхи әлләзи әт’амәнә үә әсәканә үә җә’аләнә минәл-мөслимиин.
11. Җомга хөтбәсе
Имам минбәргә менгәч, беренче ошбу доганы укый:
Әлхәмду лилләәһил-ләзи һәдәәнәә лил-иимәәни вәл-исләәм. Вә җә’аләнәә мин уммәти Мухаммәдин ‘аләйһис-саләәту вәс-сәләәм. Вә фәддаләл-җум’атә ‘аләә сәәириль-әййәәм, кәмәә җәәъә филь-әхбәәри әннәль җум’атә хәдҗүль-мәсәәкини сәййидул-әййәәм. Вә нәшһәду әл ләә иләәһә илләллааһу вәхдәһу ләә шәриикә ләһу шәһәәдәтән муусыйләтән иләә дәрис-сәләәм, вә нәшһәду әннә Мухаммәдән ‘абдуху вә расулүһу сәййидуль-әнәәм, салләл-лааһу Тә’аалә ‘аләйһи вә ‘аләә әәлиһи вә әсхаабиһи, бәраратиль-кираам. Хусусан ‘аләә Әби Бәкринис-сыддыыкы вә ‘Умараль-Фәруук, вә ‘Усмәәнә зин нуурайни, вә ‘Алий-иль-муртәда, әиммә, ридваанул-лааһи ‘аләйһим әҗмә’ыын. Әммәә бә’ад .‘Ыбәәдал-лааһи тә’әәлә рахимакумул-лааһ! Әуузу билләәһи минәш-шәйтаанир-раҗиим. Бисмилләәһир-рах-мәәнир-рахиим. Йәә әййюһәл-ләзиинә әәмәнут-тәкуллаһа хәкка тукаатиһи вә ләә тәмуутуннә илләә вә әнтум-муслимуун.
Бәәракәл-лааһу ләнәә вә ләкум филь-Куръәәнил-‘азыым. Вә нәфә’анәә вә ийәәкум биль-әәйәәти вәз-зикриль-хәкиим. Вәс-тә’гфируллааh, Гаффәра лии вә ләкум вә лисәәириль-җәмәә’атиль-муслимиинә, әл-хәәдыриинә, иннәһу hуваль Гафуурур-Рахиим, аль Җәввәәдул-кәриим, ‘Алийуль-‘азыйм, вәс сәми’уд-ду’аа.
Шул хөтбәне укыгач имам минбәргә утыра, әз генә утырып торгач, торып баса һәм икенче хөтбәне укып җибәрә:
Иннәль-хәмдә лиләәһи нәхмәдуһу вә нәс-тә’ыынуһу вә нәстәгфируh. Вә нә’уузүу билләәһи мин шуруури әңфусинәә, вә мин сәййиәәти ә’амәәлинәә. Мәй-йәhдиhил-ләәһу фәләә мудыллә ләаһу, вә мәй-юдлиль-фәләә hәәдийә ләһ. Вә әшһәду әль ләә иләәһә илләллааһу вәхдәһу ләә шәриикә ләһу, вә әшһәду әннә Мухәммәдән ‘абдуhу вә расуулюһ. Йәә әййюhән-нәәсут-тәкуу раббәкумул-ләзии ха-ләкакум-мин-нәфсив-вәәхидә. Вә халәка минhә зәвҗәhәә вә бәссә минhумәә риҗәләң кәсиирав-вә нисәә. Вәт-тәкуллааһәл-ләзии тәсәә-әлююнә биһии вәл-әрхәәм. Иннәл-ллааһә кәәнә ‘аләйкум ракыыбәә. Иннәл-лааһә вә мәләәикәтәһу юсаллююнә ‘алән-нәбий. Йәә әййюhәл-ләзиинә әәмәнуу саллюю ‘аләйһи вә сәллимуу тәслиимәә. Әллаахуммә салли ‘алә Мухәммәдин вә ‘алә әәли Мухәәмәд би’адәди мән ка’адә вә каам. Әллаахуммәг-фирлии вә-ли вәлидәййә вә лиль-му’миниинә вәль-му’минәәт, вәль-муслимиинә вәль-муслимәәт, әль-әхйәәъи минhум вәль-әмвәәт. Әллаһуммән-сур мән насарад-диин. Әллаһуммән-сур мән насарад-диин. Әллаһуммән-сур мән насарад-диин, бирахмәәтикә йәә әрхәмәр-раахимиин! ‘Ыбәәдал-лааһ, иннәл-лааһә йә’муру биль-‘адли вәл-ихсәәни вә иитәәи зиль-курбәә вә янhәә ‘аниль-фәхшәә-и вәл-мункәри вәл-бәгъи йаызукум ләалләкум тәзәккәруун. Вә әкыймус-саләәһ!
Дини терминнар
1. Нәрсә ул фарыз?
Аллаh Тәгалә тарафлы боерган гамәлләр. Аны кылган кеше саваплы булыр, кылмаган кеше гөнаhлы булыр. Аның фарызлыгына ышанмаган кеше кяфер булыр. Фарыз гамәлләр ике төрле:
– фарыз айн, hәр мөселманга фарыз булган эш hәм гыйбадәтләрдер. Мәсәлән: биш вакыт намаз уку, Рамазан аенда hәр көн ураза тоту, бай кеше елга бер мәртәбә малыннан зәкәт чыгару, гомерендә бер мәртәбә Мәккә Мөкәррәмәгә барып хаҗ кылу һәм башкалар.
– фарыз кифая, бер мөселман яки җәмәгатьнең бер өлеше фарызны үтәсә, калган мөселманнарның өстеннән фарызлыгы төшә. Мәсәлән: мәетне Ахирәт йортына озату һәм башкалар.
2. Нәрсә ул вәҗиб?
Вәҗиб – фарыздан бер дәрәҗә түбәнрәк булган гамәл. Аны кылган кеше саваплы булыр, кылмаган кеше гөнаhлы булыр, аның вәҗиблыгына ышанмаган кеше зур гөнаhлы булыр. Мәсәлән: ике бәйрәм намазларын укымак, фитр сәдакасын бирмәк, корбан чалмак, витр намазы укымак.
3. Нәрсә ул сөннәт?
Фарыз гамәлләрдән гайре Пәйгамбәребез Мөхәммәт галәйhис-сәлам кылган гамәлләр. Аны кылган кеше саваплы булыр, әмма кылмаган кеше гөнаhлы булмаса да, Пәйгамбәребезнең шәфәгатенә лаек булмас.
4. Нәрсә ул мәкруh?
Кискен тыелмаган, ләкин шелтә ясалган гамәлләр. Ул ике төргә бүленә:
– мәкруh тәнзиhә – җиңелчә шелтә ясау, хәләлгә якын гамәл. Мәсәлән: гыйбадәт үтәгәндә аның сөннәтләрен калдыру;
– мәкруh тахрима – бик каты шелтәле, хәрамга якын булган гамәл. Мәсәлән: тәмәке тарту, кояш чыккан яки баеган вакытларда намаз уку, аны кылган hәм дөрес дигән кеше гөнаhлы булыр.
5. Нәрсә ул хәрам?
Хәрам – Аллаh тарафыннан катгый рәвештә тыелган эшләр. Мәсәлән: урлау, зина кылу, исерткеч эчемлекләр эчү, дуңгыз, ерткыч, Аллаh исеме белән суелмаган хайваннарның итләрен ашау, кеше үтерү, ата-анаңны кимсетү.
Тәhарәт
1. Нәрсә ул истинҗа?
Истинҗа – бәдрәфтә кечкенә вә олуг хаҗәтне үтәгәннән соң сул кул белән гаурәт җирләрне кәгазь вә су белән пакьлау.
2. Нәрсә ул тәhарәт?
Тәhарәт пакьлы булу мәгънәсендә килә. Тәhарәт намазның ачкычы. Ул дүрт фарыз гамәлләреннән тора:
1. Йөзне бер кат юу;
2. Терсәккә кадәр ике кулны бер кат юу;
3. Башның чиреге кадәренә мәсех кылу бер мәртәбә;
4. Тубыкларга кадәр ике аякны юмак бер мәртәбә.
Госел
1. Госел ул нәрсә ?
Госел бөтен гәүдәне юу дигән мәгънәсендә килә.
2. Госелне кайчан кылырга кирәк?
Госел кылуны фарыз кыла торган сәбәпләре өчтер:
1. Җөнеб булу, ягъни ихтиләм булу яки якынлык кылганнан соң;
2. Айлык күремнән котылганнан соң;
3. Нифасның (бала тапканнан соң кан агу) тәмамлану.
3. Госелнең фарызлары ничә?
Госелнең фарызлары өчтер:
1. Авыз эчен юу бер мәртәбә;
2. Борын эчен чайкау бер мәртәбә;
3. Тәннең hәр җиренә су тидерү бер мәртәбә.
Тәяммум
1. Нәрсә ул тәяммум ?
Су белән тәhарәт яки госел алу мөмкин булмаган хәлдә пакь җир заты белән пакьлану тәяммум диелә.
2. Тәяммумның фарызлары ничә?
Тәяммумның фарызлары дүрт:
1. Ният кылу;
2. Тәяммум кылыначак нәрсә пакь җир заты булмак;
3. Кул учлары белән җиргә яки җир затыннан булган нәрсәләргә сугып, битне мәсех кылу бер мәртәбә ;
4. Учлары белән җиргә яки җир затыннан булган нәрсәләргә сугып, терсәккә кадәр кулларга мәсех кылу бер мәртәбә .
Намаз
1. Нәрсә ул намаз?
Намаз сүзе «дога» дигәнне аңлата. Дини термин буларак мәгънәсе: Аллаһ Тәгаләгә мәгълум рәвештә күңел һәм тән белән гыйбадәт кылу.
2. Намазны кем укырга тиеш?
Биш вакыт намаз түбәндәге кешеләргә фарыз:
1. Мөселманнарга ( ир hәм хатын кызларга);
2. Акылы камил кешеләргә;
3. Балигъ булган кешеләргә.
3. Намазның ничә фарызы бар?
Аның унике фарызы бар: алты тышкы вә алты эчендәге.
Тышкы фарызлары «шарт» диелә:
1. Хәлгә карата тәhарәт яки госел алу;
2. Тән, кием вә укый торган урын нәҗестән пакь булу;
3. Гаурәт җирләрне ябу;
4. Кыйблага каршы карау;
5. Намазның вакыты керү;
6. Укыла торган намазга ният кылу.
Эчтәге фарызлары «рөкен» диелә:
1. Намазны беренче тәкбир тәхримә белән башлау («Аллаh Әкбәр» дию);
2. Кыям – аягүрә басып тору;
3. Кыямда өч аят чамасы Коръән уку;
4. Рөкүгъ – баш белән билне бертигез иттереп бөгү hәм куллар белән тезләрне тоту;
5. Сәҗдә – маңгай белән борынны идәнгә тигерү;
6. Кагъдә – намазның ахырында утыру.
4. Җомга намазына кем катнашырга тиеш?
Җомга намазы түбәндәге кешеләргә фарыз:
1. Ирләргә;
2. Акылы камил булган кешегә;
3. Мокыйм, ягъни мөсафир булмаганнарга;
4. Сәламәт булганнарга;
5. Күзе hәм аяклары сәламәт булган кешегә;
6. Азат булганнарга:
5. Җомга намазының ничә шарты бар?
Җомга намазын уку өчен алты шарт булырга тиеш:
1. Миср, ягъни шәhәр яки зур авыл булу;
2. Падишаh я мөфти тарафыннан рөхсәтле кеше имам булу;
3. Җәмәгать, имамнан башка өч кеше булу кирәк;
4. Изну ам – hәркем керергә рөхсәт булган мәчет җәмигъда укылыр;
5. Вакту зуhр – өйлә намазы вакытында укылыр;
6. Хөтбә – җомганың фарызыннан әүвәл хөтбә укылыр.
6. Җомга намазы ничә рәкәгатьтән тора?
Ун рәкәгатьтән тора: 4 сөннәт, аннан соң 2 фарыз, аннан соң 4 сөннәт.
7. Җеназа намазның ничә шарты бар?
Аның 7 шарты бар:
1. Мәетнең мөселман булуы;
2. Мәет юылган булу һәм гаурәт җирләре капланган булу (кәфенләнгән булу),
3. Мәет җеназа намазын укучылар алдында булу;
4. Мәетнең ярты башы белән яки яртыдан артыграк гәүдәсенең булу кирәк;
5. Җеназа намазы укый торган урын пакь булу;
6. Кыйблага каршы булу;
7. Ният кылу.
8. Җеназа намазның рөкеннәре ничә?
Җеназа намазның ике рөкене бар:
1. Кыям-аягүрә басып тору;
2. 4 тәкъбир әйтү.
9. Җеназа намазының вакыты бармы?
Аның билгеләнгән вакытлары юк, мәгәр кояш чыккан вакытта, төгәл көн уртасында, кояш баеганда укырга мәкруhтыр.
Ураза
1. Нәрсә ул ураза?
Ураза сүзе «тыелу» дигән мәгънәдә килә. Дини термин буларак мәгънәсе: таң яктылыгы җәелгәннән алып кояш батканга кадәр ашау-эчү вә якынлык кылудан тыелуны белгертә.
2. Уразаның фарызлары ничә?
Аның өч фарызы бар:
1. Ният кылу;
2. Ашау-эчүдән тыелу;
3. Якынлыктан тыелу.
Зәкәт
1. Нәрсә ул зәкәт?
Арту вә пакьлану дигән мәгънәсендә килә. Дини термин буларак мәгънәсе: нисабка ирешкән бай мөселманнарның малларыннан 1/40 өлешен ярлы мөселманнарга бирүне аңлата.
2. Зәкәт кемгә фарыз?
Зәкәт фарыз:
1. Мөселманнарга;
2. Акылы камил булганнарга;
3. Балигъ яшенә җиткәннәргә (Хәнәфи мәзхәбе буенча);
4. Бай булу, ягъни кешенең зәкәт чыгарыла торган малларының нисабка җитүе һәм бер ел буе саклануы яки артуы шарттыр.
3. Нинди малдан зәкәт чыгарыла?
Зәкәт өч төрле малдан чыгарыла:
1. Акча (алтын, көмеш, акциялар, обли-гацияләр);
2. Хайван (сарык, кәҗә, сыер, дөя);
3. Сәүдә малы.
4. Зәкәт кемнәргә бирелә?
Зәкәт түбәндәге кешеләргә бирелә:
1. Ярлыларга;
2. Мескеннәргә;
3. Бурычы күп булган кешегә;
4. Аллаh юлына;
5. Кулында малы калмаган мөсафирларга;
6. Зәкәт җыюда катнашкан кешеләргә;
7.Мөселман булмаган кешеләргә Исламның өстенлеген аңлату өчен.
5. Нәрсә ул гошер?
Яңгыр я елга суы белән үскән ашлыкларның, җимешләрнең һәм балның зәкәтләре гошердер. Хасил булганнан соң бер мәртәбә уннан бер өлеше кадәр бәйтул-мал хәзинәсенә яки фәкыйрь-мескеннәргә бирү хуҗаларына фарыздыр. Гошер малларының нисабы юк, никадәр хасил булсалар, шулкадәренең уннан бер өлеше зәкәт итеп бирелер.
Хаҗ
1. Нәрсә ул хаҗ?
Хаҗ бөек максатка ирешү мәгънәсендә килә. Дини термин буларак мәгънәсе: махсус урында (Мәккәдә), махсус вакытта вә махсус гыйбадәтнең гамәлләрен кылу.
2. Хаҗ кемгә фарыз?
Хаҗ түбәндәге кешеләргә фарыз:
1. Мөселманнарга;
2. Акылы камил булганнарга;
3. Балигъ яшенә җиткәннәргә;
4. Хаҗ гыйбадәтен үтәрлек бай булу:
5. Тәне сәламәт булу.
3. Хаҗның ничә фарызы бар?
Аның 3 фарызы бар:
1. Ихрам – ният кылу вә ирләр ак төстәге ике кием кию (изар, рида), хатын-кызлар шәригатькә каршы килмәгән үз киемнәрендә калалар;
2. Вәкфә – Корбан гаетеннән бер көн әүвәл, Зөлхиҗҗәнең 9- көнендә Гарәфә тавына барып, өйләдән ахшамга кадәр анда булу;
3. Тәваф – Мәккә шәhәрендәге Кәгъбәи шәрифне мәгълум рәвештә 7 мәртәбә әйләнү.
4. Хаҗның ничә төре бар?
Хаҗның 3 төре бар:
1. Ифрат – хаҗ гамәлләрен генә кылу;
2. Таматтуа – хаҗ гамәлләреннән әүвәл умраны, кылып ихрамнан чыгып, Зөлхиҗҗә аеның 8 көнендә икенче мәртәбә хаҗ нияте белән ихрамга кереп, хаҗ гамәлләрен кылу;
3. Кыран – хаҗ гамәлләреннән әүвәл умраны кылып, ихрамнан чыкмыйча, Зөлхиҗҗә аеның 8 көнендә хаҗ гамәлләрен кыла башлау.
Трибуна ислама —
Всероссийская газета мусульман
Газета мусульман Евразии
Серия энциклопедических словарей
Ежеквартальный евразийский журнал мусульманской общественной мысли
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
